Sauna od wieków stanowiła część kultury zdrowotnej wielu narodów. W Skandynawii, Rosji czy Japonii traktowana jest nie tylko jako sposób na odprężenie, ale również jako element dbania o zdrowie. Ale czy regularne saunowanie rzeczywiście przynosi wymierne korzyści zdrowotne? W tym artykule przyjrzymy się naukowym dowodom na temat wpływu sauny na organizm, zarówno pod względem zdrowia psychicznego, jak i fizycznego.
Jeśli interesuje Cię temat ekspozycji na skrajne temperatury, koniecznie zajrzyj do naszego poprzedniego artykułu o morsowaniu – oba te zjawiska mają ze sobą więcej wspólnego, niż mogłoby się wydawać!
Sauna a zdrowie psychiczne – jak wpływa na nasz nastrój?
Regularne korzystanie z sauny może znacząco wpłynąć na nasze samopoczucie i zdrowie psychiczne. Badania wykazują, że osoby korzystające z sauny 5-15 razy w miesiącu zgłaszają poprawę ogólnego samopoczucia. Jeszcze lepsze efekty przynosi częstsze saunowanie – 4-7 razy w tygodniu, co według fińskich badań obniża ryzyko psychozy i demencji. Z kolei codzienne korzystanie z sauny przez okres czterech tygodni wykazuje działanie wspierające w leczeniu depresji, łagodząc objawy takie jak niepokój czy utrata apetytu.
Pod wpływem wysokiej temperatury organizm wydziela endorfiny, znane jako hormony szczęścia, które poprawiają nastrój i pomagają w redukcji stresu. Dodatkowo, obniżenie poziomu kortyzolu – hormonu stresu – sprzyja lepszemu relaksowi i zmniejsza napięcie nerwowe. Sauna wpływa również na poprawę jakości snu, co jest istotne dla osób borykających się z problemami ze snem wynikającymi ze stresu czy napięcia emocjonalnego.
Sauna a depresja – co mówią badania?
Badanie przeprowadzone przez Masudę i współpracowników wykazało, że osoby korzystające z sauny codziennie przez cztery tygodnie odczuwały znaczącą poprawę nastroju. Redukcji uległy objawy depresji, takie jak chroniczne zmęczenie, brak apetytu oraz wzmożone napięcie emocjonalne. Korzystanie z sauny reguluje także poziomy neuroprzekaźników, takich jak serotonina i dopamina, co sprzyja poprawie kondycji psychicznej.
Sauna może również wspierać walkę z zaburzeniami snu, które często towarzyszą depresji. Osoby korzystające regularnie z sauny zgłaszają lepszą jakość snu oraz łatwiejsze zasypianie, co jest kluczowe dla regeneracji układu nerwowego.
Pamiętaj jednak, że saunowanie nie powinno zastępować profesjonalnego leczenia depresji, ale może stanowić istotne wsparcie w ramach kompleksowej terapii, obejmującej psychoterapię i farmakologię.
Sauna w terapii uzależnień
Osoby walczące z uzależnieniem często borykają się z silnym stresem i napięciem emocjonalnym. Sauna może stanowić pomocne narzędzie w procesie wychodzenia z nałogu, wspierając organizm w detoksykacji poprzez intensywne pocenie się. Dzięki regularnym sesjom w saunie zmniejsza się poziom stresu, co może być pomocne w łagodzeniu objawów abstynencyjnych.
Dodatkowo poprawa jakości snu i regulacja poziomu kortyzolu pomagają w procesie regeneracji organizmu po odstawieniu substancji psychoaktywnych. Sauna nie zastępuje leczenia uzależnień, ale może działać jako wsparcie w procesie zdrowienia.
Korzyści fizyczne płynące z regularnego saunowania
Korzystanie z sauny ma również pozytywny wpływ na zdrowie fizyczne. Regularne seanse poprawiają krążenie krwi, wspomagają metabolizm i wspierają regenerację mięśni. Ekspozycja na ciepło pobudza układ odpornościowy, co może przyczyniać się do zmniejszenia ryzyka infekcji.
Saunowanie ma właściwości przeciwzapalne, co czyni je skutecznym wsparciem dla osób cierpiących na przewlekłe bóle mięśni i stawów. Zwiększone wydalanie toksyn przez skórę podczas pocenia się pomaga oczyścić organizm, wspierając naturalne mechanizmy detoksykacyjne.
Jak bezpiecznie korzystać z sauny?
Saunowanie niesie ze sobą wiele korzyści, ale warto pamiętać o kilku zasadach bezpieczeństwa:
- nie dla każdego – osoby z problemami sercowymi powinny skonsultować się z lekarzem,
- odpowiednie nawodnienie – pij dużo wody, aby uniknąć odwodnienia,
- zacznij od krótszych sesji – jeśli dopiero zaczynasz, nie spędzaj w saunie więcej niż 10-15 minut,
- połącz saunowanie z zimnymi kąpielami – to połączenie ma jeszcze więcej korzyści dla zdrowia!
Podsumowanie – czy warto włączyć saunę do swojej rutyny?
Saunowanie nie jest jedynie luksusową formą relaksu – to naukowo potwierdzona metoda wspierania zdrowia psychicznego i fizycznego. Regularne sesje w saunie pomagają w redukcji stresu, poprawiają jakość snu, wspierają odporność i mogą nawet zmniejszać ryzyko depresji czy demencji. Jeśli chcesz w pełni korzystać z jej zalet, warto saunować regularnie i łączyć tę praktykę z aktywnością fizyczną oraz zdrową dietą.
Źródła:
1. Masuda, A., Nakazato, M., Kihara, T., Minagoe, S., & Tei, C. (2005). Repeated Thermal Therapy Diminishes Appetite Loss and Subjective Complaints in Mildly Depressed Patients
2. Søberg, S., Lofgren, J., Philipsen, F. E., Pedersen, B. K., Karstoft, K., & Scheele, C. (2022). Altered brown fat thermoregulation and enhanced cold-induced thermogenesis in young, healthy, winter-swimming men
3. Kunutsor, S. K., Laukkanen, J. A., & Laukkanen, T. (2018). Sauna bathing reduces the risk of stroke in Finnish men and women
4. Laukkanen, T., Kunutsor, S., & Kauhanen, J. (2020). Frequent sauna bathing and psychosis: Interrelationship with cardiorespiratory fitness
