Myśli i sytuacje rodzą w Tobie emocje, a emocje wpływają na zachowania. To chwila, mikrosekundy i już czujesz, że pojawia się w Tobie irytacja, żal, smutek czy złość. Nie masz wpływu na to, że one przychodzą, ale masz wpływ na to, co z nimi zrobisz. Poznaj niedobre strategie radzenia sobie z emocjami.
Co robisz, gdy przychodzą emocje?
Przyszła do Ciebie złość. I co robisz? Krzyczysz? Udajesz, że nic się nie stało? Sięgasz do lodówki, żeby się uspokoić? A może w ogóle nie czujesz złości, bo odkąd pamiętasz, nie mogłaś się złościć i w końcu odcięłaś się od niej na dobre?
Tak naprawdę to, co robisz, gdy pojawią się w Tobie emocje np. złość, zależy od wielu czynników:
- od Twojego poziomu świadomości i tego, co już wiesz o emocjach,
- od sposobów obsługiwania emocji, jakie zostały Ci przekazane w dzieciństwie,
- i wreszcie od tego, czy masz poukładane na nowo te mechanizmy z przeszłości, czy masz uwolnioną energię tych emocji z ciała i czy możesz powiedzieć sama przed sobą, że emocja, która przyszła jest na sytuację z tu i teraz.
Czasem bowiem emocja, która do Ciebie przychodzi, nie jest wywołana sytuacją z teraźniejszości, ale przeszłością, którą przywołał jedynie jakiś trigger (myśl zapalnik). To tak zwany mechanizm przeniesienia.
Na przykład rozmawiasz z partnerem na temat kierunku waszego wakacyjnego wyjazdu i w pewnym momencie słyszysz od niego: “Rób, jak chcesz”. I od razu pojawia się u Ciebie złość, żal albo poczucie zlekceważenia. Dlaczego? Bo przyszły do Ciebie emocje nie tylko z tej chwili, ale też z przeszłości. A słowa: “Rób, jak chcesz” odpaliły u Ciebie obraz, w którym matka lub ojciec mówili je wiele razy do Ciebie, kiedy byłaś nastolatką.
Czego nie robić, czyli niedobre strategie radzenia sobie z emocjami
Żeby wiedzieć, co robić, gdy przychodzą emocje, dobrze jest też wiedzieć, czego nie robić. Dlatego tym razem przyjrzyjmy się wspólnie strategiom radzenia sobie z emocjami, które być może stosujesz na co dzień, ale które na pewno Ci nie służą.
1.Unikanie trudnych emocji lub sytuacji
To strategia, która polega na tym, że aby nie konfrontować się z trudnymi emocjami, zaczynasz unikać sytuacji i osób, które mogą spowodować pojawienie się ich u Ciebie. Możesz też unikać odczuwania samych emocji i powoli zabierać sobie prawo do tego, by czuć w myśl zasady, że lepiej jest nie czuć niż cierpieć z powodu emocji.
2. Tłumienie emocji (implozja)
To sytuacja, w której jesteś w złości, ale cały jej ładunek emocjonalny kierujesz do wewnątrz, a wobec świata udajesz, że nic się nie stało, a nawet czasem się uśmiechasz. To strategia, która niesie ze sobą trudne konsekwencje w postaci poważnych chorób, takich jak zaburzenia lękowe, nerwice czy depresja.
3. Odcinanie się od emocji (dysocjacja)
Ma miejsce w sytuacji, gdy pojawia się trauma. Mózg odcina Cię wtedy od emocji, które są dla Ciebie zbyt trudne, zbyt silne na dany moment do przeżycia. I jeśli dysocjacja występuje w sytuacji traumatycznej, to jest to strategia ochronna mózgu i to jest w porządku. Chociaż zawsze dobrze jest wrócić do takich odciętych emocji po czasie i uwolnić ich energię, która mimo że nie czuliśmy danych emocji i tak utknęła w ciele.
Jednak jeszcze większy problem pojawia się wtedy, gdy takich sytuacji traumatycznych w Twoim życiu było wiele i Twój mózg nauczył się odcinać Cię od czucia emocji, abyś mogła przeżyć. Bo były one tak trudne. Wtedy nie jesteś w kontakcie ze swoimi emocjami, ze swoim ciałem, z tym, o czym emocje Cię informuję, a więc również z Twoimi własnymi potrzebami.
I taka strategia nie dość, że jest dla Ciebie krzywdząca, to nadaje się do zmiany, do terapii wręcz na cito.
"Dysocjacja ma miejsce w sytuacji, gdy pojawia się trauma. Mózg odcina Cię wtedy od emocji, które są dla Ciebie zbyt trudne, zbyt silne na dany moment do przeżycia".
4. Kompulsje
To zachowania, które możesz u siebie zaobserwować, aby zmniejszyć poczucie dyskomfortu wynikające z tego, że przyszła do Ciebie jakaś trudna emocja.
Kompulsje mogą przybierać różne formy. To może być np. zajadanie trudnych emocji (jakże często spotykane). Jest Ci smutno, jesz tabliczkę czekolady. Pijesz lampkę wina, żeby poprawić sobie nastrój. Niby nic wielkiego, ale zamiast usłyszeć emocję próbujesz wypełnić niezaspokojoną potrzebę czymś zupełnie innym. Zachowania kompulsyjne to nie tylko zajadanie emocji. To mogą być też zakupy, siłownia, sporty ekstremalne…
5. Odreagowanie emocji
To już ostatnia ze strategii radzenia sobie z emocjami. Polega na tym, że nie reagujesz, kiedy pojawia się np. złość, bo to jest złość w stosunku do szefa i nie chcesz w jego oczach wyjść na kogoś nieprofesjonalnego. I co robisz? Odreagowujesz, kiedy przychodzisz do domu, kłócąc się z partnerem. Możesz też odreagowywać trudne emocje na kogoś słabszego np. na dzieci.
To też strategia, której absolutnie nie polecam, bo funkcjonując w niej dłuższy czas, zniszczysz sobie relacje z bliskimi.
Jak zmienić niesłużące Ci strategie?
Jak już miałaś okazję się przekonać, mimo że emocje to tak naprawdę dar, to jako ludzie potrafimy ich obsługiwanie bardzo skomplikować. A później takie strategie przekazujemy dalej np. naszym dzieciom. Co zatem zrobić, aby zatrzymać to błędne koło?
Ano zacząć od wiedzy, bo żeby móc coś zmienić, musisz najpierw wiedzieć jak jest, dlaczego tak jest i jak może być inaczej. A uwierz mi na słowo, że może być, bo emocje to cudna i prosta sprawa – pod warunkiem, że sami ich nie komplikujemy. To busola, która pokazuje, jak Ci jest ze sobą, z innymi i w miejscu, w którym jesteś.
Ja ze swej strony zapraszam Cię po najnowszą wiedzę o emocjach na moją platformę Emocji Moc. Jeśli czujesz, że chcesz inaczej lepiej obsługiwać swoje emocje, to to jest miejsce dla Ciebie.
