Przytulanie odgrywa kluczową rolę w rozwoju emocjonalnym i fizycznym najmłodszych. Badania pokazują, że bliski kontakt i dotyk wpływają na rozwój dziecka bardziej, niż wielu z nas przypuszcza. Jak działa mechanizm przytulania? Co mówią o tym naukowcy? I dlaczego brak dotyku może mieć poważne konsekwencje? Sprawdź, co warto wiedzieć – zwłaszcza jeśli jesteś rodzicem, opiekunem lub pracujesz z dziećmi.
Dotyk i przytulanie jako pierwszy język dziecka
Zanim dziecko wypowie pierwsze słowa, komunikuje się ze światem poprzez zmysły, a dotyk odgrywa w tym kluczową rolę. Już w łonie matki rozwija się zmysł dotyku, który pozwala noworodkowi odczuwać ciepło, rytm serca i napięcie mięśni opiekuna. To właśnie poprzez przytulanie i bliski kontakt fizyczny dziecko uczy się bezpieczeństwa, zaufania i miłości.
Co na temat przytulania mówi nauka?
Badania psychologa Harry’ego Harlowa z lat 50. XX wieku na małpach rezusach wykazały, że młode osobniki preferowały miękką, przytulną “matkę” z tkaniny, nawet jeśli nie dostarczała pożywienia, nad drucianą “matkę” z butelką mleka. To doświadczenie podkreśliło znaczenie “komfortu kontaktu” w tworzeniu więzi emocjonalnych.
Z kolei badania Bucharest Early Intervention Project (BEIP) nad dziećmi z rumuńskich sierocińców, gdzie brakowało odpowiedniej opieki i dotyku, wykazały, że dzieci te miały mniejsze mózgi i opóźnienia w rozwoju emocjonalnym oraz społecznym. Wprowadzenie opieki zastępczej i zwiększenie fizycznego kontaktu poprawiło ich funkcjonowanie.
Przytulanie jako narzędzie regulacji
Przytulanie nie tylko buduje więź, ale także pomaga w regulacji emocji. Podczas bliskiego kontaktu fizycznego organizm uwalnia oksytocynę, znaną jako “hormon miłości”, która obniża poziom kortyzolu – hormonu stresu. Dzięki temu dziecko czuje się spokojniejsze i bezpieczniejsze.
W sytuacjach stresowych, takich jak płacz czy lęk, przytulenie może działać kojąco, pomagając dziecku wrócić do równowagi emocjonalnej. To tzw. “ko-regulacja”, gdzie dorosły pomaga dziecku w zarządzaniu emocjami poprzez swoją obecność i dotyk.
Dla rodziców i opiekunów
- Świadome przytulanie. Nie chodzi o ilość, ale o jakość. Krótkie, ale pełne uwagi przytulenie może mieć ogromne znaczenie.
- Szacunek dla granic. Nie wszystkie dzieci lubią być przytulane w każdej sytuacji. Ważne jest, aby obserwować sygnały dziecka i nie narzucać fizycznego kontaktu.
- Alternatywy dla przytulania. Dla dzieci, które nie przepadają za przytulaniem, warto znaleźć inne formy bliskości, takie jak trzymanie za rękę, wspólne czytanie czy delikatne głaskanie.
Podsumowanie
Przytulanie to nie tylko wyraz miłości, ale także fundament zdrowego rozwoju dziecka. Dzięki niemu maluchy uczą się zaufania, regulują emocje i budują silne więzi z opiekunami. Warto pamiętać o sile dotyku i świadomie wprowadzać go do codziennego życia z dzieckiem.
Chcesz wiedzieć, jak przytulanie wpływa na dorosłych? Przeczytaj nasz ostatni artykuł – TUTAJ!
Źródła: Harlow’s Classic Studies Revealed the Importance of Maternal Contact, Romania’s Abandoned Children: Deprivation, Brain Development, and the Struggle for Recovery
